سنگ‌نگاری و شیمی کانی‌ها در مجموعه نفوذی طارم، شمال‌خاوری زنجان

مجموعه نفوذی طارم در شمال‌خاور زنجان و با راستای شمال‌باختر- جنوب‌خاور در پهنه البرز- آذربایجان جای دارد. توده‌های نفوذی طارم با سن ائوسن بالایی شامل توده زنجان (کوارتزمونزودیوریت)، ذاکر (کوارتزمونزونیت)، مروارید (مونزوگرانیت تا سینوگرانیت) و کوه‌تبر (میکروکوارتزدیوریت پورفیری) هستند که به داخل واحدهای آتشفشانی و آذرآواری سازند کرج نفوذ کرده‌اند. تجزیه ریزکاو الکترونی کانی‌های پلاژیوکلاز، ارتوز، پیروکسن و کلریت بیانگر کلسیک‌تر بودن مرکز بلورهای پلاژیوکلاز نسبت به حاشیه آنها و منطقه‌بندی نرمال در این کانی‌ها است. در واحدهای آذرین منطقه طارم، پیروکسن‌ ها از نوع پیروکسن‌های آهن- منیزیم- کلسیم‌دار بوده، شامل کلینوپیروکسن و به مقدار کم ارتوپیروکسن هستند. ترکیب این پیروکسن‌ها دیوپسید و اوژیت است. کلریت‌ها منیزیم‌دار بوده، از نوع پیکنوکلریت، دیابانتیت و تالک کلریت هستند. ترکیب شیمیایی پیروکسن‌ها، بیانگر تبلور آنها از یک ماگمای ساب‌آلکالن است که در یک محیط فرورانش تشکیل شده است. فشارسنجی کلینوپیروکسن‌های توده کوارتزمونزودیوریت طارم بیانگر تبلور این کانی در فشارهای کمتر از 5 کیلوبار است. دماسنجی با استفاده از ترکیب پیروکسن‌ها نیز بیانگر دمای تشکیل کلینوپیروکسن‌های توده‌های کوارتزمونزودیوریت در 850-700 درجه سانتیگراد، کوارتزمونزونیت در 700-600 درجه سانتیگراد، و میکروکوارتزدیوریت پورفیری در 900-800 درجه سانتیگراد است. دماسنجی پلاژیوکلازها نیز بیانگر دمای 550 تا 900 درجه سانتی‌گراد برای تبلور پلاژیوکلازها در توده‌های آذرین طارم است.